|
Intervju med Ivar Skare
Morfaren min budde på Austlandet i Ås kommune då han var
liten. Han var tre år då krigen starta og åtte då krigen slutta. Han
sa at krigen eigentleg ikkje gjorde noko for familien, for han budde
på eit småbruk der dei slakta seg ein kalv, gris eller ei høne
når dei trengde mat.
Dei var med på ein revefarm og ifrå den fekk dei revefeitt som
dei kokte såpe av. Dei åt både røvekjøtt og slakteavfall. Det
var mykje
som dei kunne ete men som ikkje var så smakfullt. Men kråke fanga
dei i ein kråkegard som det heiter. Og så åt dei kråkene til
middag. Det var noko av det beste dei fekk å ete.
Radioen på Ås
Under reveskura gøymde dei ein radio som låg ned i ei gammal
revekasse som var heilt forsegla av blekk. Den vart nedgreven under
eit revebur. Men den radioen visste Ivar ingenting om før etter
krigen. Dei hadde radioen på låven i slutten av krigen. Ungane
brukte å leike inne i løda, men om kvelden vart dei jaga ut av
bestefaren for då skulle han høyre på radio.
Våpen lageret i Åmdalen
Heimevernet i Åmdalen henta våpen som kom ifrå England med
båt til Rjåneset. Heimevernsfolka frakta våpna vidare i
personbilar til ungdomshuset i Åmdalen. Dei gøymde våpna under
golvet.
Der var både våpen og ammunisjon under golvet på ungdomshuset.
Våpna dei gøymde var stenguns. Men dei hadde og 9mm pistolar. Stengun er ein maskinpistol som hadde 32 skot i magasinet som du
kunne avfyre enkelt eller automat.
Forskjellen på enkel og automat er at når du ladar, så må du
trekkje av etter kvart skot. Når du har automat ,kan du bere lade
og halde inne avtrekkjaren. Då gjeng alle skota av på rad.
Han fortalde mange historier, men eg
tek berre for meg ei av dei. Og den er litt kort. Då heimevernskarane skulle gøyme
våpna som vart frakta ifrå Rjåneset til ungdomshuset i Åmdalen,
kom ein annan kar som var medlem av NS og gjekk forbi. Sjølvsagt
var heimevernskarane redde for at det skulle bli oppdaga at dei
brukte ungdomshuset til våpenlager. Difor tok dei han inn på huset
og sa til han: "Visst me høyrer eit knyst om dette me styre
på med, så er du død" .Mannen vart så skremd av det han
fekk høyre at han ikkje sa eit ord om dette så lenge krigen varte.
Livet i Hovdenakken.
Bestemora mi budde i Hovdenakken
då ho var lita. Ho vaks opp på ein gard der dei
både hadde hest, kyr, sauer og rev. Men bestemora mi ho var så
lita under krigen derfor hadde ho ikkje arbeid. Men, dei som var
litt eldre, måtte sele merra.
Dei fekk aldri nye klede. Dei
måtte klippe sauen og kare, spinne og veve det på ein einskjefta
vev. Ein skjefte vev var laga av heimespunne tråd. (Det var ein
enkel måte å trede veven på). Oldemora mi som budde på Rekkedal,
var ei sydame som leverte klede til folk i Bondalen, Åmdalen og
Ørsta.
Dei laga alt ifrå ullstrømper til
ullunderbukser. Bestefar seier at "det var skikkelege
underbukser" ,ullgenser, ullhuer og ullvottar.
Oldemora mi var i frå Ålesund. Og
slekta som budde i Ålesund brukte å kome om sommaren på garden.
Dei hadde ein radio på garden som
dei hadde gøymd i ein sekk som låg under ein dunge med granbar,
som var langt oppom huset. Dei som lytta var gardskarane og naboane i Nakken.
Det dei høyrde på var sendingar i
frå London. Sendingane var på norsk. Han som snakka var Hartvik
Kiran. Bestemor fekk ikkje vete kva han sa.
Dei som hadde radio på Rekkedal gøymde
radioen i utmarka. Når bestefar skulle på skogen nokre år etter
krigen, fann han
ei antenne som var oppe i ei gran. Den trudde han var antenna til
radioen.
Onkelen til faren min vart fødd
under krigen. Då dei skulle døype han for dei heller til kyrkja i
Ørsta. For på Sæbø var der ein nazi prest.
Torbjørn
|