Ein må hugse på at havet var fullt av drivgarn, og i fjorden stod krokgarna tett i tett.
Likevel var elva full av fisk. Her fylgjer nokre bilete frå folkelivet ved brua.
Her er Ruth Rekkedal Pedersen i framgrunnen.
Alvorlege greier.
Liknar mistenkeleg på Eldar Skarbø. Finever og snøsmelting.
Hårre for ein dag!
Det var sjølvsagt ikkje berre denne dagen det var folkesamt på brua.
Hustadbrua var møteplassen om sommaren. Der var alltid folk. Og var det fiskeri så måtte oftast troda sendast under brua. " Det gjekk mange år før det vart bygd passsasje under brua". Var der ingen å ta imot på andre sida så vart det ei bløyte. Var det større fisk måtte troda ofte lempast på sjøen, og båt hentast.
Her er vi komne fram i Kristiankilen, døypt etter Kristian Walseth. Men her har Olav Lyshagen kommandoen, trur eg. Eller tek eg feil?
Til slutt eit bilete i full størrelse av Bjørn "Bikern" Urkegjerde med fangst. Som de ser så har han ikkje fingrar nok til fangsten. Kanskje var det han som vann konkurransen? Nokon hugsar vel.
Helge Strand skreiv vel dagbok også frå denne tida. Kanskje kan han røpe kva han drog på land i 1973? Eller er det framleis hemmeleg?
Eg håpar at fleire kan kommentere eventuelt årstal, hending?
Kommentarar
Eg sit no og bladar i notisboka frå 1973. Som i alle andre av mine bøker heilt attende frå 1960, innheld ho bl.a storleik på kvar fisk, fiskeplass og kva type agn, m.m. Eg har til og med notert ned kor mange fiskar eg har mist. Stort sett ein av 3. Til og med kor mange fiskar som har vorte "krøkt" ved vanvare. Utrekna i prosent var det i 1973 4,3%! Altså om lag 4 av 100 fiskar. Samstundes gjev eg ei generell framstilling av fiske frå dag til dag. I tillegg til små og store hendingar i elva.
I 1973 fekk eg 315 pjakkar og 9 laksar. Ikkje min beste sesong. Det var faktisk i 1979. Då fekk eg 403 pjakkar og 17 laksar.
Eg "tok meg på tak" ein dag i fjor og talde kor mange laks og pjakk eg har landa i Bondalselva sia 1957. Talet oversteig 5000.....Så kan eg legge til at eg har fiska fleire hundre til klekkeriet.
Sett i ettertid er vel ikkje dette noko å vere stolt over. Trøysta får vere at eg, saman med Jostein Koppen, har sett ut fleire millionar laksyngel.
Laksekonkurransen i 1973 var 1. juli. Det er korrekt at Bjørn U. vann konkurransen. Eg har notert ned at han fekk 1 laks og 12 pjakkar. Trass i eit par hundre fiskarar og fleire hundre oppfiska pjakk og laks, vart ikkje elva fiska tom.
Dagboka mi fortel at eg dagen etter, 2. juli, fekk eg 1 laks og 18 pjakkar. Mista 10 pjakkar.
Mangt og mykje kunne eg ha fortald både om laksekonkurransen og sesongen 1973, men det får vere med dette.
Legg merke til at alle bileta er tekje framom brua, ikkje nedanfor .
Tomas H. Som var sjef for Hustad Elveigarlag , gav løyve til Sæbø I.L å nytte elvastrekninga deira, men ikkje nedanfor brua.
Fornuftig nok.
I motsett fall ville ein konsentrasjon på eit par hundre fiskarar stå samlla og vente på laksestimar på flødande sjø...
Eg hadde gleda, saman med Ola S. Og Marvin H. , å vere ansvarleg for arrangementet. ( Difor fekk ikkje du konkurranse Bjørn, om første-premien......)
Tomas peikte på det korrekt juridiske. Nedanfor brua vart det i utskiftinga for elva gjeve kun løyve til flugefiske frå 1.juli 1967. Difor kunne det ikkje vikast unna og gje løyve til fritt fiske. Difor eksisterar det ikkje bilete frå konkurransen nedanfor Hustad bru.
Eg vil nytte høve til ei lita forteljing om dagen før makk-fisket vart forbode nedanfor brua.
30.juni 1967.
Elva var flaumstor grunna regn. Ei lita øy delde osen, men gjorde det samstundes umogleg å vade bort på.
Der stod laksen på flødande sjø i massevis, men vanskeleg å nå.
Familien Strand hadde kjøpt færingen til min gamle lærar Johan Tverberg.
Båten låg fortøygd i det som var kaia ved Samvirkelaget.
Mange frustrerte fiskarar såg med forbanning på korleis dei skulle kome til på øya. Det lot seg ikkje å kaste over eller vade over.
Eg var ein av dei.
Så kom eg på den geniale tanke at det var berre å ta færingen og ro bort.
Som tenkt, så gjort. Fjøre sjø var det. Laksen stod berre og venta på å gå opp.
Saman med Ola Flo (tillet meg) rodde vi bort på holmen.
Laksen stod nærast lagvis!
Ola heiv kjapt uti, fast fisk.
Eg gjorde sjølvsagt det same , og lempa pjakk etter pjakk på land.
Floda tok oss etterkvart, og vi måtte ta til båts.
Ola F.miste laksen like før landing som han hadde sprengd på eit par timar, medan eg fylle skoten på færingen med pjakkk....
"demma-gutt" som jeg selv er. Bærer forøvrig betegnelsen med stolthet. Derfor bokmål i denne kommentaren.
Han, og flere med han, følger det jeg skriver om villaks, elv og kamp mot oppdrettsnæringa sin negative konsekvenser for villaks og miljø. Det var forøvrig hyggelig å høre!
Han stilte et adekvat og interessant spørsmål, hvorpå jeg redgjorde i svars form.
" kan du ,Helge, forklare hvorfor det var så mye pjakk/laks i Bondalselva i eksempelvis 1973?"
"Alt henger ihop med alt." som Gro B. en gang sa.
Ikke minst i naturen. Det var det første jeg svarte.
I gjennomsnitt tar det i hovedsak 5 år før pjakk vender tilbake til si barndoms elv etter gyting.
2-5 år i elva, (de fleste 4 år) så 1år i havet.
1968 var en fantastisk sommer. Snøsmelting bidro til et godt fiske i elva til ca.10 juli, etter dager med over 30 grader.
Så datt elva ned.
Store mengder med laks samla seg på sjøen, men kom seg ikke opp i elva før ho voks opp 1-3 september. Etter at fisket var forbudt 1.september.
Flere tusen laks og pjakk, ifølge mine notater. Hvilken gytesesong det ville bli, har jeg notert.
Så kommer jeg til det bevislige.
13.august 1971 var jeg en sedvanlig tur i elva. En fin dag, men lita elv og lite fisk.
Det som på den tid ble kalt "Snikkerhølen" etter Lars Hustad fordi han lempa en gedige stein uti for å skape en fiskeplass, som han lykkes med, ligger tvert over grensa Hustad-Riise .
Jeg sette meg ned og filosoferte en smule. Samtidig lot jeg blikket gli ut i hølen, som var stille og langstrakt.
Då så jeg en mengde smolt jeg hverken før eller siden har sett i Bondalselva!
Jeg telde 40 til 50 pr. kvadratmeter! Flere tusen bare i denne hølen!
Tenk hvilken smoltmengde i heile elva. Et resultat av gytinga av de enorme mengdene laks som gikk opp i september.
Denne smolten ville bli smoltifisert ( sølvblank og klar for sjøen året etter.) Altså i 1972. For så å vende tilbake til elva som pjakk i 1973.
Bondalselva har, og har vist , sitt enorme potensiale som i hovedsak smålakselv. Bare fisk får komme tilbake og gryte.
I mine tiår som hovedansvarlig for klekkeriet måtte jeg kjempe mang en kamp for villaksen vis a vis myndigheter, oppdrettsnæring, m.m
Etterhvert kom nye koster i miljøavdelinga på Molde. De la bl.a ned 3 års forbud mot kultivering i Bondalselva og Ørsta-elva. Det fikk vi opphevet.
Argumentasjonen mot kultivering, som i teoretikeren sine øyne var unødvendig, var at 1 gytepar pr. 3 km var nok for å opprettholde bestanden i Bondalselva.......
Allerede då innsåg eg hvor vanskelig det er " å kjempe mot vindmøller...."
Du har gjort ein fantastisk jobb for Bondalselva, forekjempar for villaksen og kjempearbeid med kultivering av elva i årevis!
Det veg opp fleirfoldige gongar mot alle kiloane med fisk som har havna i frysaren din;)
Fisket etter villaks i Hjørundfjorden har lange tradisjonar, både i elv og på sjø.
Matauk og ei kjærkoma inntekt til gardane langs fjorden på sumartid. I tillegg til trivnad, opplevingar og avstressande, sosialt samver på elvebreidden. Dertil eit tilbod til gjestande i Hjørundfjorden.
I sum noko å kjempe for at vi i Hjørundfjorden ikkje skal misse.
Alf Ole! Du titulerer meg som "Don Quitjote." Det tek eg til meg med takk!
Denne verdsberømte hovudfigur i dei kanskje mest verdskjende novellene i sovel spansk som verdslitteratur.
Ein til dei grade samansatt person, tolka på kryss og tvers i i dei 400 år om lag sidan skrive.
" A little bit crazy....., " men oppteken av å kjempe for det han ser som rett.
Naiv, avdi han kjempar ein tapt kamp, men prinsippfast.
" Kampen mot vindmøller " er i sitt indre, avdi han er overtydd om at han, Don Q....., har rett.
Men han, framleis D. Q..., må til slutt innsjå nederlaget.
Han aksepterer det ikkje, avdi han tek med seg si overyding og sine prinsipper i det " hinsidige.."
Alf Ole. Eg las i min pure ungdom dei 2 novellene(?) om Don Q........, " i engelsk utgåve. No minnast eg berre stykkevis og delt.å Men noko sit att, det som gjorde mest inntrykk på meg.
Ha ein fin dag, Alf Ole! Takk for gode og oppmuntrande ord!
Parallellen med Don Quijote var absolutt meint som eit kompliment til deg.
Romanen "Don Quijote" las eg for nokre år sidan, og det er smått utruleg at denne var skriven for heile 400 år sidan, rekna som vestens første, skriven av Miquel de Cervantes i 1605 og 1615 (to delar) 800 tette sider. Mykje humor og tragikomedie men med djupe undertonar. På norsk har den også tittelen:
«Den skarpsindige lavadelsmannen Herr Quijote fra La Mancha»
Slik åpnar forordet i boka som står i bokhylla mi:
"Hvis det er en bok du skal lese før du dør, så er det Don Quijote. Denne boken har en vidunderlig og hjerteskjærende historie. Den er ikke nasjonalistisk. Den tilhører ikke et folk. Den har vid appell; den er en genistrek av skapende fantasi, og samtidig er den så enkel at den appellerer til folk i alle aldre. Den tar sinnet med på en reise. Den har få skikkelser, og likevel befolker den en hel verden. Og den er litteraturens kilde, fra renessansen til en fjern fremtid. Etter Don Quijote finnes det ikke den roman, det skuespill, det dikt eller den store bedrift som ikke er blitt berørt eller forvandlet av denne romanens merkelige ånd og dens evige vekking av mennesket til eventyrets magi og tragikomedie."
Kan altså tilrådast!
http://no.wikipedia.org/wiki/Don_Quijote