Eldar Høidal saknar tilliks med mange andre heilskap i næringsutviklinga i Ørsta, og styret i Ørsta Næringskontor tok tidleg i vår initiativ til rullering av strategisk næringsplan for Ørsta kommune. Ein slik næringsplan er naudsynt for at ein skal kunne ha heilskap i næringsutviklinga i ei kommune. Planen skal analysere utfordringar, skissere løysingar, og fordele ansvar mellom kommune og næringsliv for utviklinga mot ei demokratisk vedteken målsetjing. Det faste planutvalet vedtok på sitt møte 28.08.2008 å starte arbeidet med rullering av strategisk næringsplan, og at arbeidet med denne planen skal utførast av stiftinga Ørsta Næringskontor. Planarbeidet skal utførast i tett samarbeid med planavdelinga i kommunen, og etter same mal som andre kommunedelplanar. Vi legg opp til at planen etter høyringsrundar skal leggjast fram for vedtak i kommunestyret i mai 2009.
Enklare før
Mykje har skjedd sidan Høidal for nokre tiår sidan dreiv Øyehaug pelsfarm fremst i Follestaddalen. Plan- og bygningslova frå 1997 (Pbl) legg føringar både for kommunen og private for kvar og korleis både verksemder og bygningar skal plasserast. For at lova skal kunne være anvendeleg i både by og landkommunar av ulik storleik, er den utforma slik at mange av paragrafane er valfrie for kommunen. Dette sikrar at lova kan tilpassast den einskilde kommune sitt behov for å bruke lovverket som eit verkty for å skape bu- og etablerarlyst. Ei slik politisk tilpassing er ikkje gjort i Ørsta kommune, og ein differensierar difor ikkje krava, men nyttar lik tolking av regelverket i utkantane og i sentrum. Ei drøfting av korleis Pbl skal praktiserast i Ørsta for å gjere det enkelt å etablere seg her vil være eit sentralt tema i den komande strategiske næringsplanen. Inntil kommunestyret får lagt slike føringar, meiner eg at alle byggesaker i LNF områder skal handsamast som forvaltningssaker av Landbrukskontoret, og ikkje belastast teknisk avdeling.
Sakshandsaming
Med utgangspunkt i pålegga som er gitt av teknisk avdeling for dei to unge etablerarane på Skarbøen, konkluderer Høidal med at det hadde vore ei føremon at ”dei som peikar på reglar og planar som ein må rette seg etter og dei som kan vise veg ut av reglane og planane og gje praktisk hjelp og finansiell hjelp” hadde vore i same kontormiljø. I den omtalte saka på Skarbøen har kommunen tatt ei melding frå tiltakshavar som er i tråd med §81 i Plan- og bygningslova om driftsbygningar i landbruket, og vurdert den som ei dispensasjonssak i høve Pbl §17-2 som legg føringar for bygging innanfor 100 meters beltet langs sjøen og §20-4 c om spredt utbygging. Å anvende §17-2 i det brattlendte terrenget på Skarbø synes lite logisk og saka er eit godt døme på at bygge- og meldingssaker saker som gjeld LNF område bør forvaltast av Landbrukskontoret, og ikkje teknisk avdeling. Ei slik arbeidsfordeling mellom teknisk sektor og Landbrukskontoret er kurant i forhold til forvaltingslova og vil frigi ressursar for bygge- og oppmålingsavdelinga, og ein oppnår nett dei føremonane Høidal peiker på ved at same kontor forvaltar lovverket og handsamar stønadsordningane.
Stønadsordningar og fond
Både Næringskontoret og Landbrukskontoret er ein del av førstelinetenesta for nyetablerarar. Når prosjekt og nyetableringar er knytt til landbruk, eller når næringa vert driven på ein gard, vil Landbrukskontoret være rett kontakt og ha oversikt over stønadsordningane som er tilgjengelege frå Innovasjon Norge og Møre & Romsdal fylke. Ørsta kommune oppretta i 1996 eit kraftfond, og årleg går 1,2 mill frå dette som næringsretta tilskot til marknadsføring, forsøksring, distriktsveterinær, landbruksvikar, industriområde og driftstilskot til Ørsta Reiselivslag. Vi har ikkje eigne kommunale etablerarstipend i Ørsta verken innan landbruk eller andre næringar, men kommunen bidreg direkte til drift av Ørsta Næringskontor. I tillegg lyt det peikast på at kommunen i samarbeid med næringslivet har investert mykje i næringsbygg, noko som har vore ein føresetnad for tettstadsutviklinga i Ørsta.
Organisasjonsmodell
Høidal meiner at problem kunne vore unngått om Næringskontoret var underlagt administrasjonen i kommunen, og at organiseringa slik den er no gjer det vanskeleg å koordinere utviklingsarbeidet i Ørsta. I ei årrekkje var Næringskontoret direkte tilknytt administrasjonen i kommunen, og erfaringane med dette førte til opprettinga av det frittståande kontoret i 1998. Det er ingen motsetnad mellom eit frittståande Næringskontor og tett samarbeid med både den administrative og politiske leiinga i kommunen og teknisk sektor. Sjølv om Næringskontoret ikkje har sakshandsamingsansvar eller er ein del av forvaltinga, skriv vi utkast til saksinnstillingar både for administrasjonen og ulike utval. Mange kommunar har tilsvarande organiseringsformer, og erfaringa er den gir auka moglegheit for samhandling mellom næringsliv og kommune ettersom næringslivet kjenner sterkt eigarskap til kontoret. I brukarundersøkinga som kommunen kravde gjennomført i 2006 var både dei 103 medlemsbedriftene hjå oss og andre brukarar av kontoret heilt tydelege på at Næringskontoret skal halde fram med å være frittståande.
Andre organisasjonsformer
Tidlegare landbrukssjef Olav Klokk talte varmt for at Næringskontoret og Landbrukskontoret burde samlokaliserast. Båe einingane har samanfallande interesser i arbeidet med næringsutvikling, og vi har og eit godt og veksande samarbeid gjennom til dømes Hoppid.no prosjektet som er initiert av Innovasjon Norge og fylkeskommunen. Det er likevel ein føresetnad for å lukkast med den grunnleggjande målsettinga om å være pådrivar andsynes kommune, fylke og stat i næringssaker og i næringspolitiske spørsmål, at Næringskontoret har organisatorisk sjølvstende.
Beste helsing,
Martin Foldal
Sti. Ørsta Næringskontor
Kommentarar
P.s. Eg har brukt kraftigare ordbruk i denne kommentaren tidlegare. Den komentaren såra nok ein politikar som har jobba godt med denne saka. Det var slett ikkje meininga frå mi side, men det kokte nok over for meg då eg høyrde om ei anna sak som hadde med kommune å gjere.
Takker for interessa. Eg og Trine var på møtet til Forvaltningsutvalet i går. Dette var for det meste berre trist.Det vi opplevde var eit utval som la seg flat for sin eigen administrasjon, uten å konfrontere teknisk sjef med dei valga han har gjort for å komme med denne "positive" tilrådinga. Det var enkeltindivid som gjorde eit tappert forsøk, diverre var dei i mindretal. Takk til Frøland og Leite. Administrasjonen gjer eit val med å legge lovens strengaste tolkning til grunn, og forkastar moglegheitene som ligg i lova til å gjere ein smidig saksgang. Utvalsleiaren framstår som ei passiv forlenging av ordføraren si tafatte høgrehand, og er mest opptatt av å bygge oppunder teknisk sjef. Han var også glad for at innlegg vart underskrevet med fullt namn, så kunne dei merke seg desse. No framstår Ørsta kommune som ein passiv, handlingslamma kommune med konservative haldningar. Her hadde Ørsta kommune ein sjanse til å framstå som offansiv og handlekraftig, dei vel det motsatte, det er trist, for det er så lite som skal til for å gjere det motsatte. Eg vil sette eksamenskarakteren til stryk. Vi vil no vurdere å trekkje søknaden, då dette berre er ein av mange planar vi har, og om det skal være så stor motvilje, må vi vurdere om vi ser ei framtid i det. Dette er signal vi håper kommunen vil ta på alvor.
Eg vil komme tilbake på portalen seinare, men no er eg på arbeid.
Rolf Skarbø
Eg les ofte i avisa om underskota i kommuna.
Folk og aktiviteter i kommuna skaper verdier inn til kommuna og arbeidsplasser.
Barn treng vi og i kommuna.
Då må kommuna strekke seg langt for å ta vel i mot nye familer og dei som vil starte med noko.
Vi må ikkje la regelverk stoppe positive tiltak og busetting i kommuna.
Vi har og mulighet å gå heilt til topps for å endre lover dersom det må til.
Lover må ikkje hindre folk til å busette seg og starte med nye næringer .
Kommunestyret(politikerne)må ta meir makt i kommuna.
Mitt intrykk er at admistrasjon og teknisk etat styrer det meste.
Ta makta tilbake!
Kvar er SP som skal jobbe for bygdene si utvikling?
Kor ofte har dei kontakt med toppene i regjeringa
for å påvirke regelverket og lover som styrer bygdene.
Fotel toppene om galskapen.
Vi kan ikkje frede alt ute på bygdene.
Men ei lita kjensle av "anti-kommunal" stemning merkar eg, og likar ho langsamt dårlegare og dårlegare.
Ei "stemningsbølge(?)" som vi, inkludert meg sjølv, må vere merksame på ikkje må utvikle seg og føre til kommunale avgjersler som går imot Hjørundfjorden sine interesser.
Kommunalt tilsette/utval antek eg freistar gjere jobben sin best mogleg i høve instruks og reglar.
Sjølvsagt skal kommuna vere mest mogleg smidig i avgjersler, men Hjørundfjorden synast no i mine augo i mange samanhengar å vere "sytete og forlangande" i høve etablerte reglar og påbod.
Rolf Skarbø er knallhard i sin kommentar til demokratiske valde og oppretta utval og tilsette i møtet i Forvaltningsutvalet.
"Forvaltningsutvalet var ei trist oppleving. La seg flat for eigen administrasjon.
Utvalsleiaren framstår som ei passiv forlenging av ordføraren si tafatte høgrehand, mest opptatt av å underbygge Teknisk sjef.
Ørsta kommune fremstår som ei handlingslamma kommune med konservative haldningar.Ei kommune som står til stryk."
Står der eigentleg så dårleg til i Ørsta kommune i handsaming av enkeltsaker? Såvel utval og valde personar må vel halde seg til lover.
Paragrafar om ein vil.... Som bl.a næringssjef Martin Foldal syner til.
Sjølvsagt kan ei handsaming av saker gjerast smidigare, men ei stadig aukande og kritiserande haldning gjer kanskje "vondt verre...?"
Skjøner poenget ditt, men det må samstundes vere mogleg å vere kritisk uten å oppleves som negativ, eller "sytete" om du vil. Om ein ikkje utfordrar det "etablerte", vil ein stå på staden kvil med høve til all utvikling. Det er nett det som eg meiner er sentralt i denne saka såvel som andre saker; korleis ein skal forholde seg til lover med tanke på ynskt utvikling. Det er spørsmålet, og det var det Folldal hadde som eit hovedpoeng. Eg finn det mellom anna ein smule underleg at ikkje utvalet ser på ein stall som eit landbruksbygg. Det virka som om teknisk sjef forførte utvalet med å henvise til eit stort antal lover, eg skjønar at dette virkar overveldande, men det er berre for alle som er interessert å lese Plan og bygningsloven. I denne saka vel eg å oppfatte knallhard som eit kompliment.
Enig Helge men regler kan endres og det er vel politikerne sin jobb å endre på.
Mange regler kan vere fine når dei lager dei men i praksis så virker dei mot si hensikt.
Då må vi endre dei.(tilpasse dei)
Før fekk berre voldinger fekk kjøpe øl på Ørsta hotellet.
Vi kan endre på lover/regler.
Får vi mindre regler så kan vi også kutte ut nokre papirflyttera i kommuna og spare penger.
Eg har ikkje på nokon måte nokon stad i Hjørundfjorden i tankane når eg freistar gjere merksam på bl.a mitt "hovedanliggende."
Generelt er Hjørundfjorden sytete, klagende og ropende etter støtte ang. næringsverksend.
Det kjem seg langsomt, men det er ikke tilfeldig at Hjørundfjorden er "bak døra."
Ditt initiativ er prisverdig og alle dine argument er støttbare.
Men i Hjørundfjorden manglar det framleis ein heilheiteleg plan for busetjing, næringsverksemd og turisme,m,m.
I Hjørundfjorden synast alt vere "stykkevis og delt."
Desverre.