Ubedne gjestar..

Tøffe bilder og bildeoppsett - MEN det er vel ikkje like tøft å ha hjorten i matfatet... Eller så får bøndene i Bondalen begynne med "kontrollert" hjorteoppdrett som tilleggsnæring.... : )

Fine bilder og tekst, Ivar Svein!

Generelt undrest jeg imidlertid over hvordan naturen gradvis mer og mer blir menneskeliggjort.
For å skjule vår dårlige samvittighet griper vi til "samvetsfulle" virkemidler.
Denne hjortekalven har vært i kontakt med folk før. Gjort seg avhengig av menneskelig hjelp.
Rundballer eller anna menneskelig foring. Det bryter kanskje med Darwwins lære...?
Eller er kanskje målsettinga til oss menneske å gjøre husdyr av alt som rører seg i naturen?
Bibelen forteller oss om hvordan vi skal råde over naturen og skapningene i den. Men så ekstremt som utviklinga nå går,tror jeg det ikke er ment.
Bare noen tanker som "rann meg i hu" då jeg leste/så artikkelen.

I bakhodet har jeg (selvsagt) et av naturens fremste under.
Villaksens fantastiske syklus!
Som no er omtrent utradert på bekostning av "kopilaksen...." Menneskelig foret og temt den også.

Flotte bilete, og ei fin skildring Ivar, og då kjem spørsmålet: Kva gjer vi med hjorteplaga?

Møre-Nytt hadde torsdag ei sak der fylkesmannen seier at avskyting av hjort som gjer skade på rundballar er uaktuelt, fordi hjorten har lært denne matkjelda å kjenne.

Då er spørsmålet, er fylkesmannen sitt signal om inngjerding av rundballane rette løysinga?

Personleg, og utan kjennskap til kvardagen til ein bonde og hans økonomiske kvardag, meiner eg rundballane reint estetisk burde ha vore lagt på ein annan måte enn i dag.

Eg synest faktisk det vert ein noko spesiell argumentasjon å høyre folk forsvare kulturlandskapet, samstundes som dei legg gras innepakka i plastikk ute på markane. Å samanlikne dette med hesar vert for drøyt for meg.

Køyr debatt.

verte diskutert på brei - band

Fylkesmannen har nok rett i at etter at hjortekalven har lært seg at inni plasten ligg mat, er det nok vanskeleg å drive voksenopplæring med dyra seinare. Viss vi fórar vidare på hjorten med rundballar, vill nok mange dyr svelte ihjel gjennom ein hard vinter avdi dei ikkje forstår seg på å finne mat sjølve i naturen. Og å beskatte rette dyra med nedskyting er nok vanskeleg, for dei fleste har det vel i seg no at å bite i ein rundballe er det same som å verte mett.

Litt fakta om rundballar: Den veg oppunder eit tonn og ein middels mjølkebesetning treng 1,5 ball i døgnet. Det som gjer at det vert meir og meir sjå rundt omkring, er den effektive måten å gjere graset om til dyrefór i rett tid. Greier ein å slå på rette tidspunktet, og då er det det snakk om nokre få dagar, så kan ein få fór med stor energi og dermed spare kraftfor, og vidare få betre lønnsemd.
Silo er ein tryggare måte og oppbevare foret på, men tek lenger tid med innhaustinga og også her er vi avhengig av godt vér, for å få god kvalitet. Og etterkvart som samfunnet har bestemt seg for at Norge ikkje treng å produsere mat, så er det få som torer og ta million- kostnader ved å fornye siloar.
Men rundballar er slettes ikkje gratis å produsere. Ved å presse ein rundball går det mykje energi i form av arbeidstid og diesel, og når ein skal bruke over hundre meter på kvar ball med plast, så er vi avhengig av kva oljeprisen er til ei kvar tid for å få lønsemd.
Fylkesmannen meiner bonden skal gjere inn rundballane og det er enkelt og greit svar frå han. Skal det t.d. verte eit krav til lagringsplassar med 2m høge inngjerdingar, og støypte avrenningsplassar med godkjent avløpsbehandling, vil kostnadene verte så store at det ikkje er lønnsamt lenger.

Dersom vi kunne fått til ei ordning ved at hjorten fekk det mat han trengte så skulle vi kunne leve med det, men hjorten går over heile lageret og lagar hol i alle ballane. Dette medfører at etter ei kort tid er foret vorte øydelagt og må gravast ned, viss ikkje det vert nedgraving og spreiing utover i jorda så er rundballane eit stort miljøproblem. Når kvar ball har ein salsverdi på 250 kr. pr stk., så er det ikkje vanskeleg å forstå at dette har betydning for økonomien til gardbrukaren i tillegg til at husdyrantalet må reduserast pga. fórmangel.

Det beste for miljøet var at kvar ball vart lagra ved å verte spreidd utover areala den var produsert på, men det ville være visuelt forsøplande og ingen ville kunne akseptere noko slikt. Å samanlikne rundballar med hesjing er heller ikkje noko argument, for hesa står berre ei veke eller to og der er ikkje eit framandelement som plast inni bilete.

Den beste og mest miljøvenlege måte å lage dyrefor på er å tørke høy. Då ville vi få all energien i graset fram til dyret, men vi er også avhengig av 3 veker i juni med strålande sol, og kven kan love det?

Eit lønsamt jordbruk med interesserte brukarar ville være den beste løysninga for å finne ordningar som miljøet, hjorten,gardbrukaren og naturlandskapet ville kunne akseptere.