På oppmoding frå "Mobilisering for Hjørundfjorden" har eg skrive denne artikkelen for å synleggjere kvifor vi bør går imot laksoppdrett i Hjørundfjorden. 

 

I kystsoneplanen vert det skissert det som fører med seg dei første og førebelse konsekvensane av at ikkje Hjørundfjorden vart nasjonalfjord.

Førebels fordi ein kan vere trygg på at om oppdrettsnæringa  først får tak i "lissje-fingeren," vil dei ved første høve take heile handa.
 
Kystsoneplanen: " Ikkje ynskjeleg (ikkje forbode!) med meir oppdrett i Hjørundfjorden enn det er i dag."
Gjev det var så vel!

 

 

 

Den midlertidige sperregrensa mot oppdrett i Hjørundfjorden, i påvente av at om Hj.fjorden vart nasjonalfjord, er no oppheva. Den har i 10 år hindra etablering av laksoppdrett i Hj.fjorden.

Er det "status quo" Ørsta kommune   meiner når dei "ikkje ynskjer meir oppdrett enn det er i dag?"  Det vil seie ikkje oppdrett?
Nei, kystsoneplanen legg opp til oppdrett heilt inn til Standal/Trandal. ("Vesentleg utviding ved Trandal.") Samt ein lokalitet ved Viddal.Det er vel noko anna enn dei fagre orda om "at det i Hjørundfjorden ikkje er ynskjeleg med meir oppdrett enn det er i dag?"
Samstundes tillet Ørsta kommune seg å seie at planen " er av omsyn til villaksen i Hjørundfjorden!" Forslagert er tvertimot IKKJE av omsyn til villaksen.
I Hjørundfjorden har det tidlegare vore "flørta" med laksoppdrett. Lokalitetane på Bjørke/Viddal og på Trandal førte med seg forureining, rømt oppdrettslaks og oppblomstring av lakselus. Desse lokalitetane er avvikla, nettopp av årsakane nemde ovanfor. Men ifølgje kommuna ligg desse  fast. Med høve til utviding!
Har ikkje ansvarshavande i kommuna lært? Eller lid dei av minnevegring? Tør eg minne om dei om lag 30 000 laks som hausten 1989 rømde frå anlegget på Trandal?
"Historia gjentek seg," heiter det. Det er ikkje grunn til å tru noko anna ved eit 2. forsøk med oppdrett i Hj.fjorden.
Skjelprøver eg tok for Direkt. for Nat.forv. synte på det meste over 40% oppdrettslaks i Bondalselva i åra med oppdrett i fjorden. Etter avvikling av anlegg gjekk talet drastisk ned.
Realitatane er at Ørsta kommune(styre) trur som Ole Brum. "Ja, takk! Begge deler."
Oppdrettslaks og villaks går ikkje saman. Her er det ikkje "eit både-og," men tvertimot eit "anten-eller."
Ørsta kommune tek på seg eit alvorleg ansvar. Overgrip/svik mot utallige generasjonar av gamle villaksstammer i Hj.fjorden. Ved å gå imot Hjørundfjorden/Bondalselva som nasjonalefjord/elv, og no "ein invitt" til enno eit "oppdrettseksperiment."
Eg oppmodar alle i Hjørundfjorden, og elles i kommuna, om følgjande:
"Ønskjer de ein frisk fjord med framtidige vitale laksestammer, så gå imot Ørsta kommune sitt forslag om laksoppdrett i Hjørundfjorden!"
Lat oss prioritere miljø og trivnad for fastbuande og turistar, samt framtidige generasjonar.
Turisme i Hj.fjorden er saman med jordbruk  framtida  med tanke på busetnad og arbeidsplassar. Langt fleire og viktigare enn det oppdr.næring kan gje oss.
Lat ikkje den vakre fjorden vår verte ei mjølkeku der verdiar vert fjerna og ikkje attlagde.
Fjorden fekk ikkje nasjonalstatus, men no er det høve for alle og einkvar å kome på bana slik at vi kan stå mot presset frå oppdrettsnæringa.
På heimesida til Ørsta kommune fann eg  artikkelen: "Oppdrettsnæringa vil ekspandere."
"Det er i Hjørundfjorden at mesteparten av veksten vil måtte skje,.....det er særleg Pan Fish (verdas største oppdrettskonsern) som kan tenkje seg å ekspandere i Hjørundfjorden."  Klare ord for pengane!
Det framgår elles at Ørsta kommune har vore under eit utilbøreleg press frå oppdrettsnæringa. Ikkje overraskande!
Det vert lova/truga med arbeidsplassar, som vanleg. Arbeidsplassar som ikkje vil kome Hjørundfjorden til gode.
Det er trist at ei sak så viktig for Hjørundfjorden event.skal verte avgjord med bakgrunn i uvitenheit. (Ørsta komm.styre sitt nei til nasjonalstatus. Følgd opp av forslaget i kystsoneplanen.)
Ørsta kommune har sett opp turisme som prioritert  satsingsområde. Følg opp dette med å seie nei til oppdrett i sjølve juvelen, Hjørundfjorden!
I all framtid vil det løne seg. Ein fjord utan visuell og fysisk forureining. Med vitale villaksstammer!
I ei framtid med aukande turisme og norske fjordar kåra som det fremste reisemål i verda!
Eg har så mykje på hjartet i denne saka, så event. lesarar må ha meg tilgitt for at eg held fram enno litt.
I dag vart det offentleggjort ein rapport som fekk mange til"å hoppe i stolen," og som eg trur fekk einkvar til å skjøne realitetane når det gjeld denne saka.
I 2006 rømde det 790 000 vaksen laks frå oppdrettsanlegg. Det meste nokonsinne! Trass i oppdrettsnæringa sine lovnadar om "bot og betring" dei siste 10 åra....
I underkant av 500 000 laks kjem inn til norskekysten i løpet av ein sesong....
Talet er i tillegg berre toppen av isfjellet! Ein antek at berre 1 av 5 rømingar vert registrerte! Det seier vel alt om næringa?
Ein statssekretær seier sjokkert i dag at "denne miljøkriminaliteten ikkje kan fortsette."
No er økokrim kopla inn og skal hjelpe politidistrikta i kampen mot kriminaliteten.
Treng ein ei tydelegare synleggjering av kva som skjer og har skjedd og som vil skje i framtida?
Eg har ingen illusjonar om noko betring. Ein oppdrettsfri Hjørundfjord er einaste garantien!
Oppdrettsnæringa har mykje på samvitet vis a vis villaksen.
I 1989 vart det teke over 10 tonn laks i Bondalselva! Stemninga og trivnaden i bygda på sumartid var fantastisk! Både blant dei som fiska og smitta over på dei som ikkje var fiskeinteresserte! Turistar strøymde til! Villaksstamma var redda, trudde vi.
Oppsvinget kom av drastiske reduksjonar i sjøfisket, naudsynt sett i verk av myndigheitene.
Det var gode sesongar dei komande 4-5 åra. Så byrja vi å merke nedgongen. Ikkje berre i Bondalselva, men i heile regionen.
Samanfallande med nedgongen kom ekspansjonen i oppdrettsnæringa med auka mengd av oppdrettslaks, og ikkje minst lakselus på innkomande laks. Eg talde bortimot 300 på ein einaste fisk. Vanleg med 4-8 på kvar fisk.
Eg tok skjelprøver av laks desse åra, bl.a skulle eg no notere ned antal lus på laksen. Direktoratet byrja også å sjå samanhengen. Undersøkingar frå same instans seinare stadfesta mistanken.
Oppblomstringa av lakselus knekte den utgåande smolten!
2-4 lus er nok til å ta livet av ein laksunge.
Her ligg hovudårsaka til den dramatiske nedgongen i laksestamma, bl.a i Bondalselva.
I tillegg kjem oppgong av oppdrettslaks i elvane. Denne går seinare opp enn villaksen. Avdi den ikkje har tilhøyrigheit til noko vassdrag. Han går instinktsmessig opp i næraste vassdrag når gytetida nærmar seg.
Øydelegg villaksen sine gytegroper og legg si eiga rogn der. Resultatet vert ei langsam utvisking av elva si eiga, kanskje tusenårige genuine stamme.
Det let seg likevel gjere å byggje langsomt oppatt laksestamma i Bondalselva, og elles i Hjørundfjorden. Men vi står ved ein skiljeveg!
Det forutset at vi makter å halde oppdrettsnæringa på avstand.
Vil du det?
Nettopp DU kan vere med på å avgjere det for Hjørundfjorden sin del!
Ved å protestere mot kommuna sine planer for oppdrett i Hjørundfjorden!