Hjørundfjord har særleg mange senger om troll. Mange av segnene har også så gamle røter at ein trygt kan plassere dei langt attendei mellomalderen. Dei er då med å fortelle sitt om folketru og samhøvet mellom folk og natur.
Trollgjøtta
 |  |
| | |
Svært mange navn i Hjørundfjorden har med troll og gygre (djur/jur) å gjere. Dette tyder på at trolldom har hatt stor makt i folketrua.
Trollgjøtta er et fonngjøl cirka 1. km nord for garden Nes (ut fjorden). Øvste del av gjølet går over i ein 100 meter høg og loddrett berghammar. Her ser du Trollgjøttemannen.
Det finst fleire segner om Trollgjøttemannen - sjå f.eks. under Heilag-Olav.
Likevel det mest interessante er naturfenomenet ved Trollgjøtta. Det ryk og smell!
Du kan sjå røyk i nedre delen av hammaren når veret skiftar og du kan høyre smell av skot (som får Isflåmannen på Nordre-Vartdal). Det var i denne delen av hammaren at jettene budde.
Jura - ei trollkvinne/gygr som budde inne i Trollgjøtta (eller mulig inne på Viddal), hadde fått et frieri fra et troll (jutul) inne i Råmannsgjølet ved Skår.
 |  |  |
Jura held til på fyrste ryggen etter Molaupen. Ca rett over for Ytre-Strandal. | ||
Jura reiste dit for å sjå kva dette var noko til kar, men måtte ha vorte særs skuffa over det ho fekk presentert. Han var både småvaksen og lite å sjå til, syntest ho.
I rein forakt spytta ho på Råmannen og forbanna han til stein. Slik står Råmannen i Råmannsgjølet utenfor Skår i dag.
Steinen liknar på eit menneske, og skal stå litt opp i gjølet.
-
Du må heilt inn til land for å sjå den - ikkje prøv frå sjøen, sa
ferjemannskapet ombord på ferja som krysser mellom Leknes og Sæbø.
(Dette er en variant blant flere av dette sagnet).
Jurafetet
 | |
| Jurafetet ligg heilt nede i sjøkanten - tvers overfor Ytre-Strandal. | |
Ut på Hjørundfjorden vart Jura etter all harmen sin, overraska av storm. Dermed dreiv ho langt utover, og havna klin inn i fjelllveggen rett før Molaupen. Der sette ho eine foten mot land og sparka frå med slik kraft at sporet etter skoen “Jurafetet” fortsatt står der i vannkanten.
Det veldige sparket sendte trollkvinna tvers over fjorden til Trollvika mellom Stavset og Ytre-Standal. Der skar båten i land og laga tydeleg merke. Båten dreiv deretter innover, sakk utanfor Stavset og skapte seg om til ei “flud”. Dette er Stavsetfluda - ein av dei beste fiskeplassene i fjorden.
Oppe i fjellsida før Molaupen ser du ansiktet til Jura (noko vanskelegare å oppdage enn Trollgjøttemannen). I følge med Jura ligg både eit ektepar og kjentfolk ser enda tre ansikt i fjellsida her.
Trollkyrkja
Over Jura ligger kjempesteinen som folk her kaller Trollkyrkja.
Den viser som eit svart punkt på vinterstid.
* Hjørundfjordsoga nr.1 s.140. -
** Årsskrift nr 10 1988 s. 37-43 og Årsskrift nr. 12 - s. 19-23
(Eli Anne Tvergrov
Kjelde: I hovudsak
Hjørundfjord sogelag
sine bøker som du bør lese!)
Kjøp og sjå - http://www.hjorundfjord.no/sogelaget/